Траўмы шчыкалаткі — распаўсюджаная спартыўная траўма, якая сустракаецца прыкладна ў 25% выпадкаў ад усіх траўмаў апорна-рухальнага апарата, прычым найбольш распаўсюджанымі з'яўляюцца траўмы латэральных калатэральных звязкаў (ЛКС). Калі своечасова не лячыць цяжкі стан, лёгка прывесці да паўторных расцяжэнняў, а больш сур'ёзныя выпадкі паўплываюць на функцыю шчыкалаткі. Таму вельмі важна дыягнаставаць і лячыць траўмы пацыентаў на ранняй стадыі. У гэтым артыкуле будзе разгледжана пытанне дыягностыкі траўмаў латэральных калатэральных звязкаў шчыкалаткі, каб дапамагчы клініцыстам павысіць дакладнасць дыягностыкі.
I. Анатомія
Пярэдняя таранна-малаберная звязка (ПТМЗ): уплошчаная, зрашчаная з латэральнай капсулай, пачынаецца кпереді ад малоберцовой косткі і заканчваецца кпереді ад цела тараннай косткі.
Пяточна-малаберная звязка (ПМЗ): мае форму шнура, бярэ пачатак ад пярэдняга краю дыстальнай латэральнай лодыжкі і заканчваецца на пяточнай костцы.
Задняя таранна-малабаковая звязка (ЗТМЗ): бярэ пачатак на медыяльнай паверхні латэральнай лодыжкі і заканчваецца ззаду ад медыяльнай тараннай косткі.
Толькі ад ATFL прыпадае каля 80% траўмаў, у той час як ATFL у спалучэнні з траўмамі CFL складаюць каля 20%.
Схематычная дыяграма і анатамічная дыяграма латэральнай калатэральнай звязкі галёнкаступнёвага сустава
II. Механізм траўмы
Супінаваныя траўмы: пярэдняя таранна-малабаковая звязка
варусная траўма пяточно-малабернай звязкі: пяточно-малаберная звязка
III. Класіфікацыя траўмаў
I ступень: расцяжэнне звязкаў, няма бачнага разрыву звязкаў, рэдка ацёк або хваравітасць і няма прыкмет страты функцыі;
II ступень: частковы макраскапічны разрыў звязкі, умераны боль, ацёк і хваравітасць, а таксама нязначнае парушэнне функцыі сустава;
III ступень: звязка цалкам разарвана і губляе сваю цэласнасць, што суправаджаецца значным ацёкам, крывацёкам і хваравітасцю, а таксама выяўленай стратай функцыі і праявамі нестабільнасці сустава.
IV. Клінічнае абследаванне Тэст пярэдняй скрыні
Пацыент сядзіць з сагнутым каленам і звісаючым канцом ікроножнай мышцы, а лекар адной рукой утрымлівае галёнку на месцы, а другой прасоўвае ступню наперад за пятку.
Акрамя таго, пацыент ляжыць на спіне або сядзіць, сагнуўшы калена пад вуглом 60-90 градусаў, пятка фіксаваная да падлогі, а лекар аказвае ціск ззаду на дыстальны аддзел галёнкі.
Станоўчы вынік прагназуе разрыў пярэдняй таранна-малабернай звязкі.
Інверсійны стрэс-тэст
Праксімальны аддзел шчыкалаткі быў імабілізаваны, і на дыстальны аддзел шчыкалаткі быў прыкладзены варусны стрэс для ацэнкі вугла нахілу тараннай косткі.
У параўнанні з кантралатеральным бокам, >5° падазрона станоўчы, а >10° — станоўчы; або аднабаковы >15° станоўчы.
Станоўчы прагнастычны фактар разрыву пяточна-малабернай звязкі.
Візуалізацыйныя тэсты
Рэнтгенаўскія здымкі распаўсюджаных спартыўных траўмаў шчыкалаткі
Рэнтгенаўскія здымкі адмоўныя, але МРТ паказвае разрывы пярэдняй таранна-малабернай і пяточна-малабернай звязкаў
Перавагі: рэнтгенаграфія — гэта метад першага выбару для абследавання, які з'яўляецца эканамічным і простым; ступень пашкоджання ацэньваецца па ступені нахілу тараннай косткі. Недахопы: дрэнная дэманстрацыя мяккіх тканін, асабліва звязкавых структур, якія важныя для падтрымання стабільнасці сустава.
МРТ
Мал. 1. Нахільнае становішча 20° найлепш паказала пярэдняя таранна-малабаковая звязка (ПТМЗ); Мал. 2. Азімутальная лінія сканавання ПТМЗ
МРТ-здымкі розных пашкоджанняў пярэдняй таранна-малой звязкі паказалі: (А) патаўшчэнне і ацёк пярэдняй таранна-малой звязкі; (Б) разрыў пярэдняй таранна-малой звязкі; (В) разрыў пярэдняй таранна-малой звязкі; (Г) пашкоджанне пярэдняй таранна-малой звязкі з адрыўным пераломам.
Мал. 3. Нахільнае становішча -15° найлепш паказала пятачна-малабальную звязку (ПМЗ);
Мал. 4. Азімут сканавання КЛЛ
Востры, поўны разрыў пяточна-малабернай звязкі
Малюнак 5: Каранальны выгляд паказвае найлепшую заднюю таранна-малабаковую звязку (ЗТМЗ);
Мал. 6. Азімут сканавання PTFL
Частковы разрыў задняй таранна-малабалочнай звязкі
Класіфікацыя дыягназу:
Клас I: без пашкоджанняў;
II ступень: забіццё звязкаў, добрая цэласнасць тэкстуры, патаўшчэнне звязкаў, гіпаэхагеннасць, ацёк навакольных тканін;
III ступень: няпоўная марфалогія звязкаў, вытанчэнне або частковае парушэнне цэласнасці тэкстуры, патаўшчэнне звязкаў і павышэнне сігналу;
IV ступень: поўнае парушэнне бесперапыннасці звязкаў, якое можа суправаджацца адрыўнымі пераломамі, патаўшчэннем звязкаў і павелічэннем лакальнага або дыфузнага сігналу.
Перавагі: Высокае разрозненне мяккіх тканін, выразнае назіранне тыпаў пашкоджанняў звязкаў; Дазваляе паказаць пашкоджанне храстка, удар костак і агульны стан складанай траўмы.
Недахопы: немагчыма дакладна вызначыць, ці адбыліся пераломы і пашкоджанне сустаўнага храстка; з-за складанасці звязкаў шчыкалаткі эфектыўнасць абследавання невысокая; дарагое і працаёмкае.
Высокачастотны ультрагук
Малюнак 1a: Пашкоджанне пярэдняй таранна-малабернай звязкі, частковы разрыў; Малюнак 1b: Пярэдняя таранна-малаберная звязка цалкам разарвана, кукса патаўшчана, у пярэдняй латэральнай прасторы бачны вялікі выпат.
Малюнак 2a: Пашкоджанне пяточна-малабалочнай звязкі, частковы разрыў; Малюнак 2b: Пашкоджанне пяточна-малабалочнай звязкі, поўны разрыў
Малюнак 3a: Нармальная пярэдняя таранна-малабаковая звязка: ультрагукавы здымак, які паказвае перавернуты трохвугольнік з аднастайнай гіпаэхагеннай структурай; Малюнак 3b: Нармальная пятна-малабаковая звязка: умерана эхагенная і шчыльная ніткападобная структура на ультрагукавым здымку
Малюнак 4a: Частковы разрыў пярэдняй таранна-малабаковай звязкі на ультрагукавым здымку; Малюнак 4b: Поўны разрыў пятна-малабаковай звязкі на ультрагукавым здымку
Класіфікацыя дыягназу:
удар: акустычныя выявы паказваюць непашкоджаную структуру, патаўшчэнне і ацёк звязкаў; частковы разрыў: ёсць ацёк звязкі, назіраецца ўстойлівае парушэнне некаторых валокнаў або валокны лакальна вытанчаныя. Дынамічнае сканаванне паказала, што напружанне звязкі значна аслаблена, а звязка вытанчылася і павялічылася, а эластычнасць аслабла ў выпадку вальгуснай або варуснай дэфармацыі.
Поўны разрыў: цалкам і ўстойліва разарваная звязка з дыстальным адрывам, дынамічнае сканаванне сведчыць аб адсутнасці нацяжэння звязкі або павелічэнні разрыву, а пры вальгуснай або варуснай дэфармацыі звязка зрушваецца да іншага канца, без эластычнасці і з свабодным суставам.
Перавагі: нізкі кошт, прастата ў эксплуатацыі, неінвазіўнасць; выразна адлюстроўваецца тонкая структура кожнага пласта падскурнай тканкі, што спрыяе назіранню за паражэннямі апорна-рухальнага апарата. Даследаванне адвольнага зрэзу дазваляе прасачыць увесь працэс звязкавага апарата, вызначыць месца пашкоджання звязка, а таксама дынамічна назіраць за напружаннем звязкавага апарата і марфалагічнымі зменамі.
Недахопы: ніжэйшая раздзяляльная здольнасць мяккіх тканін у параўнанні з МРТ; неабходнасць выкарыстання прафесійных тэхнічных спецыялістаў.
Праверка пры артраскапіі
Перавагі: Непасрэднае назіранне за структурамі латэральнай лодыжкі і задняй часткі ступні (напрыклад, ніжні таранны сустаў, пярэдняя таранна-малаберная звязка, пятачна-малаберная звязка і г.д.) для ацэнкі цэласнасці звязкаў і дапамогі хірургу ў вызначэнні хірургічнага плана.
Недахопы: інвазіўны, можа выклікаць некаторыя ўскладненні, такія як пашкоджанне нерваў, інфекцыя і г.д. Звычайна лічыцца залатым стандартам дыягностыкі пашкоджанняў звязкаў і ў цяперашні час у асноўным выкарыстоўваецца ў лячэнні пашкоджанняў звязкаў.
Час публікацыі: 29 верасня 2024 г.
